Jak samodzielnie wyczyścić przepustnicę i zawór recyrkulacji spalin EGR?

Przepustnica i zawór recyrkulacji spalin EGR brudzą się w trakcie codziennej eksploatacji. Zwłaszcza wtedy, gdy auto jeździ ciągle po mieście, na krótkich trasach. Wystarczy jednak prewencyjnie wyczyścić je raz na kilka miesięcy, aby uniknąć awarii i przywrócić samochodowi wigor. Na początek przejrzyjmy wszystkie podzespoły, a potem sprawdzimy, jak je wyczyścić.

Przepustnica

Przepustnica jest stosowana w każdym silniku benzynowym i w niektórych, nowych, silnikach wysokoprężnych. Przepustnica jest zamontowana do bloku silnika. Łatwo ją znaleźć, wystarczy śledzić drogę, jaką przebywa zasysane do silnika powietrze – od obudowy filtra powietrza do samego silnika.

Przepustnica reaguje na polecenia kierowcy, związane z naciskaniem pedału gazu. Znajduje się w niej metalowa tarcza. Im mocniej kierowca naciska pedał gazu, tym bardziej tarcza się otwiera, dostarczając powietrze do silnika. Wychylenia tarczy są ściśle kontrolowane przez czujnik położenia przepustnicy, którzy „informuje” o nich sterownik silnika. A ten, będący mózgiem całej operacji, dobiera odpowiednią ilość paliwa, jaka ma być wtryśnięta.

Przy przepustnicy znajduje się również silniczek krokowy, który reguluje dopływem powietrza w trakcie pracy silnika na biegu jałowym (gdy kierowca nie naciska pedału gazu).

Co się brudzi w przepustnicy? Metalowa tarcza. Źródłem zanieczyszczeń są przedmuchy ze skrzyni korbowej, odmy olejowej, zanieczyszczenia (pył i kurz) przepuszczane przez słaby jakościowo filtr powietrza. Dodatkowo źródłem zanieczyszczeń są spaliny. Spaliny w układzie dolotowym? O tym dalej, przy opisie zaworu recyrkulacji spalin EGR. W każdym razie, kiedy na tarczy osiądą zanieczyszczenia, ma ona problemy z właściwym otwieraniem się i zamykaniem. A to jest powodem nierównej pracy silnika, szarpania, przygasania, zwiększonego spalania…

Zawór recyrkulacji spalin EGR

Można powiedzieć z ręką na sercu, że jest to jedna z najbardziej znienawidzonych części współczesnych samochodów. Dlaczego? No właśnie dlatego, że się często brudzi, a potem wywołuje problemy. Ale jak się nie ubrudzić, kiedy pracuje się, w delikatnie mówiąc, niezbyt czystym miejscu?

Zawór recyrkulacji spalin EGR to podzespół, który ma na celu zmniejszenie emisji tlenków azotu, najbardziej toksycznych składników spalin. Tlenki azotu powstają wtedy, gdy spełnione są trzy warunki: duża ilość tlenu, wysokie ciśnienie i wysoka temperatura. Czyli – idealnie te warunki spełnia komora spalania każdego silnika.

Zawór recyrkulacji spalin EGR składa się z metalowego przewodu, łączącego układ wydechowy z układem dolotowym i zaworu sterującego (w starszych samochodach sterowanego podciśnieniem, w nowszych elektronicznie). W nowszych autach stosuje się dodatkowo chłodnicę, mającą na celu obniżenie temperatury spalin.

Gdy zostaną spełnione odpowiednie warunki (silnik osiągnął temperaturę roboczą i ma określoną prędkość obrotową) zawór (sterowany przez komputer silnika), otwiera się. Część spalin z powrotem trafia do komór spalania. Dzięki temu, w komorach spalania obniża się temperatura, a także jest tam znacznie mniejsza ilość tlenu.

Zawór recyrkulacji spalin EGR brudzi się od spalin, osadów węglowych (sadzy, będącej produktem ubocznym spalania w dieslach), oparów oleju… Jeśli auto ma uszkodzone wtryskiwacze, które przelewają paliwo, problem z sadzą narasta.

Kiedy zawór EGR zaczyna blokować się w pozycji otwartej, pojawiają się problemy z uruchomieniem jednostki napędowej, silnik słabnie, może również przygasać. O awarii powinna ostrzec zapalona kontrolka check engine.

Skuteczny sposób na zabrudzenia

Przepustnica i zawór recyrkulacji spalin EGR to części, które kosztują po kilkaset złotych. Czy zawsze trzeba je wymieniać? Nie, w większości przypadków wystarczy je wyczyścić. Regularne czyszczenie (raz na rok, albo raz na kilka miesięcy) pozwala utrzymać je w stanie pełnej sprawności technicznej.

Co jest potrzebne, aby wyczyścić przepustnicę i zawór recyrkulacji spalin EGR?

• Zestaw podstawowych narzędzi;
• MA Professional Engine Cleaner – profesjonalny środek do czyszczenia silnika;
• MA Professional Carburetor Cleaner – zmywacz do czyszczenia gaźników, przepustnic oraz zaworów EGR;
• Rękawiczki ochronne;
• Bawełniane szmatki.

Samochód należy ustawić w bezpiecznym miejscu, z zaciągniętym hamulcem ręcznym i z wyłączonym silnikiem. Silnik powinien być zimny, aby uniknąć poparzeń.

Czyszczenie silnika i podzespołów za pomocą MA Professional Engine Cleaner

W Polsce utarło się, że jeśli samochód ma wyczyszczony silnik, to zapewne robi się to po to, aby przygotować go do sprzedaży. Od czasu do czasu (raz na kilka miesięcy) warto umyć silnik. Po co? Chociażby po to, że na czystym silniku widać ewentualne wycieki. Olej silnikowy może na przykład wyciekać spod uszczelki pokrywy zaworów. Jeśli silnik jest brudny, użytkownik nawet tego nie zobaczy.

Podczas czyszczenia trzeba uważać, aby nie spryskać preparatem alternatora (jego wewnętrznych zwojów), paska wieloklinowego i paska rozrządu, albowiem zetknięcie z każdym płynem czy środkiem jest destrukcyjne dla tychże podzespołów.

Blok (oczywiście zimnego) silnika należy spryskać, odczekać kilkanaście sekund, aby środki czyszczące mogły zacząć działać, a następnie zetrzeć środek i zanieczyszczenia za pomocą wilgotnej szmatki. A potem – do sucha.

MA Professional Engine Cleaner posiada wygodny spryskiwacz, z dobrym zabezpieczeniem (blokadą), zapobiegającym przypadkowemu użyciu.

Czyszczenie przepustnicy

Czyszczenie przepustnicy przy pomocy MA Professional Carburetor Cleaner jest bardzo proste, albowiem nie wymaga demontażu przepustnicy. Nie trzeba, jak w przypadku innych środków, uruchamiać silnika w trakcie czyszczenia.

1. Lokalizujemy przepustnicę (w niektórych autach trzeba będzie zdjąć górną osłonę silnika); 

2. Odkręcamy obejmę, doprowadzającą przewód dolotowy do przepustnicy;

3. Ściągamy przewód dolotowy do przepustnicy;

4. Widzimy już metalową tarczę, która ulega zabrudzeniom;

5. Spryskujemy ją preparatem i czekamy kilka minut. MA Professional Carburetor Cleaner pozwala na precyzyjne dawkowanie preparatu. Spryskujemy cały okrąg tarczy – także na górze;
   

6. Czekamy kilka minut, a środek rozpuszcza zanieczyszczenia;

7. Usuwamy je za pomocą bawełnianej szmatki;

8. Powtarzamy dla lepszego efektu. Znów spryskujemy, czekamy i usuwamy rozpuszczone zanieczyszczeni

9. Przepustnica wyczyszczona!

10. Montujemy z powrotem rurę dolotową i dokręcamy obejmę.

Czyszczenie zaworu recyrkulacji spalin EGR

W tym przypadku sprawa jest nieco trudniejsza, bo wymaga demontażu zaworu. Może to być trudne, albowiem po pierwsze trzeba znaleźć dostęp do śrub, a po drugie mogą być one mocno pordzewiałe.

W pierwszej kolejności odłączamy wtyczkę, do której jest podłączony przewód z komputera, sterującego pracą silnika. Następnie odkręcamy zawór podciśnienia i demontujemy cały zawór EGR.

1. Zawór EGR jest brudny, dlatego trzeba go odpowiednio wyczyścić. Przed warto zabezpieczyć gniazdko do przewodu, łączącego zawór z komputerem. Wystarczy je zakleić taśmą izolacyjną.
2. Spryskujemy cały zawór MA Professional Engine Cleaner, czekamy, aż substancje czynne zaczną działać. Następnie, pamiętając o rękawiczkach ochronnych, myjemy cały zawór wilgotną szmatką. Kiedy wyschnie, przystępujemy do czyszczenia.
3. Metoda prostsza – w każdy otwór wpuszczamy MA Professional Carburetor Cleaner. Porządną ilość. Dodatkowo po kilku minutach możemy wyczyścić jego wnętrze bawełnianą szmatką. To jeszcze lepiej pozwoli usunąć zanieczyszczenia, rozpuszczone przez MA Professional Carburetor Cleaner.
4. (zdj. ma-pro.com.pl)

   Metoda druga – rozbieramy zawór EGR – tak jak na poniższym zdjęciu. Dzięki temu mamy lepszy dostęp do zabrudzonych podzespołów.

   Wpuszczamy porządną porcję preparatu w każdy otwór, czekamy kilka minut i usuwamy rozpuszczone zanieczyszczenia. Dodatkowo znów możemy wesprzeć działanie preparatu bawełnianą szmatką.

5. Sprawdzamy, czy wloty i wszystkie kanały są czyste. Z pewnością zmienią swój kolor z czarnego na srebrny. 
6. Składamy zawór w całość i montujemy go do silnika.

Środki chemiczne są naprawdę niedrogie, a samo czyszczenie nie wymaga wielkiego wysiłku. Można je również zlecić mechanikowi, jeśli nie czujemy się na siłach. Za ułamek ceny nowego podzespołu można przywrócić przepustnicy i zaworowi recyrkulacji spalin EGR pełną sprawność. Dlatego warto!

Michał Lisiak, dziennikarz motoryzacyjny